Weet jij wat je eet?
Gezond eten begint met weten wat je eet. Sta je wel eens in de supermarkt met een product in je hand en vraag je je af of het écht gezond is? Voedseletiketten kunnen je veel vertellen, maar alleen als je weet waar je op moet letten.
In deze gids leer je stap voor stap hoe je voedseletiketten leest, zodat je bewustere keuzes kunt maken.
Vraag meteen de gratis proefles aan!
Waarom voedseletiketten lezen belangrijk is
Veel producten lijken gezonder dan ze zijn. Marketingtermen zoals "light", "natuurlijk" of "zonder toegevoegde suikers" kunnen misleidend zijn.
Twijfel je soms of iets écht gezond is? Lees dan deze fabels en feiten over gezond eten.
Door het etiket te lezen, ontdek je wat er écht in een product zit. Zo kun je beter beoordelen of het past binnen jouw eetpatroon.
Stap voor stap een etiket lezen
Voedseletiketten kunnen in het begin wat overweldigend lijken. Maar als je weet waar je moet beginnen, wordt het al snel een handige tool om gezonde keuzes te maken.
Volg deze drie stappen:
1. Begin met de ingrediëntenlijst
De ingrediëntenlijst is een van de belangrijkste onderdelen van het etiket. Hier ontdek je wat er precies in het product zit.Volgorde van ingrediënten
De ingrediënten staan altijd op volgorde van hoeveelheid. Dat betekent: het ingrediënt dat als eerste genoemd wordt, zit er het meest in. Staat suiker of vet bovenaan? Dan weet je dat je dit product met mate moet eten.
Kortere lijst = vaak beter
Een kortere ingrediëntenlijst betekent meestal dat het product minder bewerkt is. Denk aan pure producten met een handvol herkenbare ingrediënten.
Let op verborgen suikers
Suiker gaat vaak vermomd. Denk aan namen zoals dextrose, glucose-fructosestroop, agavesiroop of maltodextrine. Klinkt ingewikkeld, maar het is allemaal suiker.
2. Bekijk de voedingswaardetabel
Na de ingrediëntenlijst kijk je naar de voedingswaarden. Dit geeft je informatie over de hoeveelheid energie en voedingsstoffen in het product.
Kijk altijd per 100 gram of 100 ml
Dat is de standaard waarmee je producten het beste kunt vergelijken. Fabrikanten zetten vaak ook de waarden per portie erbij, maar die portie is niet altijd realistisch.
Hier moet je op letten:
● Energie (kcal)
Hoeveel calorieën levert het product per 100 gram of ml? Past dit binnen jouw dagtotaal?
● Vetten
Kijk naar de hoeveelheid totaal vet, maar vooral naar verzadigd vet. Onverzadigd vet is de betere keuze.
● Koolhydraten en suikers
Hoeveel van de koolhydraten zijn suikers? Dat zegt veel over hoe “snel” het product energie levert (en soms een suikerdip veroorzaakt).
● Eiwitten
Belangrijk voor je spieropbouw én een verzadigd gevoel. Ze ondersteunen ook je concentratie en helpen je scherper te denken door de dag heen.
● Vezels
Goed voor je darmen en een stabiele bloedsuikerspiegel. Hoe meer, hoe beter.
Benieuwd wat vezels, vetten en vitamines nog meer doen? Ontdek het hier.
● Zout (natrium)
Veel producten bevatten ongemerkt veel zout. Probeer onder de 6 gram per dag te blijven.
3. Let op de portiegrootte
Een valkuil bij het lezen van etiketten: de portiegrootte. De voedingswaarde lijkt misschien mee te vallen, totdat je ziet dat de genoemde portie bijvoorbeeld 20 gram is – terwijl je er makkelijk 60 gram van eet.
Realistische porties
Fabrikanten bepalen zelf wat een ‘portie’ is. Maar eet jij daadwerkelijk drie chipsjes of één eetlepel ontbijtgranen? Controleer of de portiegrootte op het etiket klopt met wat jij normaal eet.
Pas op voor misleiding
Soms lijken producten gezonder dan ze zijn, omdat de voedingswaarden per miniportie worden gepresenteerd. Dit is een veelgebruikte marketingtruc. Laat je niet misleiden.
Wat check je als eerste
Wil je in één oogopslag een product kunnen beoordelen? Focus dan op deze drie dingen:
Ingrediëntenlijst
De ingrediënten staan op volgorde van hoeveelheid. Staat suiker, glucose-fructosestroop, vet of siroop bovenaan? Dan weet je dat dit een belangrijk hoofdingrediënt is. Hoe korter de lijst, hoe puurder het product vaak is. Zie je veel onbekende toevoegingen of E-nummers? Dan is het meestal sterk bewerkt.
Voedingswaardetabel
Hier zie je hoeveel calorieën en voedingsstoffen het product bevat, per 100 gram of ml. Let vooral op:
Suikers: veel toegevoegde suikers maken een product minder gezond.
Verzadigd vet: wil je liever beperken.
Zout (natrium): krijg je snel te veel van binnen zonder het te merken.
Vezels en eiwitten: zorgen juist voor een vol gevoel en maken een product voedzamer.
Een goede balans zegt iets over hoe gezond en verzadigend het product is — en of het jouw energie écht waard is.
Portiegrootte
Klopt de aangegeven portie met wat jij echt eet? Fabrikanten gebruiken soms hele kleine porties (bijvoorbeeld 20 gram chips of één koekje) om de voedingswaarden gezonder te laten lijken. Maar eet jij meer dan zo’n portie? Dan krijg je dus ook meer calorieën, suiker of vet binnen dan je denkt.
Veelgestelde vragen
Wat betekenen E-nummers?
E-nummers zijn goedgekeurde toevoegingen zoals kleurstoffen, conserveermiddelen of smaakversterkers. Ze zijn veilig, maar sommige mensen vermijden ze liever.
Hoe weet ik of een portiegrootte realistisch is?
Fabrikanten bepalen zelf de portiegrootte. Gebruik je gezond verstand en vergelijk met wat je daadwerkelijk eet.
Let ook op bij snacks: één portie chips wordt vaak als 25 gram aangegeven, terwijl een klein zakje al snel 50 gram is. De getoonde voedingswaarden lijken daardoor gezonder, maar de werkelijke inname ligt hoger.
Waar moet ik extra op letten als ik wil afvallen?
Focus op calorieën, suikers en vetten. Kies voor producten met meer vezels en eiwitten voor een langer verzadigd gevoel.
Hoeveel suiker is eigenlijk 'te veel'?
De Wereldgezondheidsorganisatie adviseert om niet meer dan 10% van je dagelijkse calorieën uit vrije suikers te halen. Voor een volwassene komt dit neer op ongeveer 50 gram suiker per dag.
Is "light" altijd gezonder dan het gewone product?
Niet per se. "Light" kan minder vet of suiker bevatten, maar soms worden deze vervangen door andere toevoegingen. Lees altijd het etiket om te beoordelen of het product past bij jouw voedingsdoelen.
Klaar om bewuster te kiezen?
Etiketten lezen wordt steeds makkelijker wanneer je weet waar je op moet letten. Dus sta je de volgende keer in de supermarkt? Draai dat product om en check wat erin zit. Jij hebt nu de kennis in handen om slimmer te kiezen.
Wil je je nog verder verdiepen in wat voeding met je lichaam doet en hoe je betere keuzes maakt?